Fosil Nedir? Nasıl Oluşur? Fosil Türleri Nelerdir?
Fosil Nedir? Fosil Nasıl Oluşur? Fosil Türleri Nelerdir?
Eski Jeolojik zamanlarda yaşamış olan canlıların, doğal süreçlerle korunup, taşlaşarak günümüze ulaşan her çeşit kalıntı ve izine fosil denir. Fosiller, eski canlıların, korunmuş, doğal mumyalanmış kalıntılarıdır.
FOSİLLER NASIL OLUŞUR?
Canlıların öldükten sonra fosilleşinceye kadar geçirdiği süreye fosilleşme denir. Bir organizmanın fosilleşmesi karmaşık süreçler içerir.
Canlı kalıntısı, yaklaşık 10.000 yıllık bir yaşa ulaşırsa fosilleşir. Organizma öldükten hemen sonra doğal mumyalanma sürecine girmesi gerekir. Canlı kalıntısının korunup fosilleşmesi sediment denilen kum, çakıl gibi unsurlarla örtülmesi ve korunması ile başlar. Oksijenle teması kesilen kalıntı zamanla taşlaşır ve fosile dönüşür.
Sedimantasyon-Tortulanma: Kum çakıl gibi malzemelerin okyanus, deniz, göl, bataklık, nehir tabanlarında birikmesiyle oluşturduğu örtü. Bu birikme sürecine tortulanmada denir. Zamanla biriken malzemeler sıkışarak tortul-sediment kayaçlar oluşturur.
Bununla birlikte, bazen bir ağacın yapışkan reçinesi fosilleşebilir. Bu fosilleşmiş reçineye kehribar denir. Kehribar, karıncalar, sinekler ve sivrisinekler gibi birçok hassas, yumuşak gövdeli organizmanın vücutlarını koruyup günümüze fosil olarak ulaşmasını sağlayabilir.
Bazı kalıntılar ise soğuk iklim bölgelerindeki buz kütleleri arasında kalarak, neredeyse hiç bozulmadan günümüze kadar ulaşan fosillere dönüşebilir.
FOSİL ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Bitki, Hayvan, Kabuklu Deniz Canlıları ile ağaç reçinesi içinde sıkışıp kalan hayvan fosilleri olan Amberler;
Vücut fosili, İz fosili ve Fosil benzeri yapılar olarak sınıflandırılır.
FOSİLLER NERELERDE BULUNUR?
Fosillerin büyük kısmı, canlı kalıntılarını koruyan örtüler olan Sediment birikiminin hızlı gerçekleştiği okyanus, deniz, göl, bataklık, nehir tabanları gibi ortamlarla, soğuk iklim bölgelerinde (kutup ve tundra iklim bölgeleri ile dağların yüksek kesimleri) ve çöl bölgelerinde yaygın olarak bulunur. Fosiller özellikle tortul kayaçların içinde bulunurlar.
(Tortul-Sediment kayaç: Kum çakıl birikimiyle oluşmuş kayaç)
FOSİL NE İŞE YARAR?
Fosilleri inceleyen bilim dalı paleontolojidir. Paleontologlar, hemen her ortamda tüm dünyadaki fosilleri bulur ve araştırırlar. Fosilleri incelemek, farklı türlerin milyonlarca yıl önce ne zaman, nerede ve nasıl yaşadığını öğrenip, dünyanın o dönemde ki durumunu ve bugüne kadar olan değişimleri anlamamıza olanak sağlar. Yani fosiller geçmişten bugüne dünyanın nasıl değiştiğini anlatır.
Jeologlar ise dünyayı ve onu şekillendiren süreçleri inceler. Bunun içinde paleontologların bulduğu fosilleri inceler. Dünyayı oluşturan malzemeleri ve bu malzemeler üzerinde yaşanan süreçleri, dünyanın jeolojik tarihini, kayaç oluşumlarını inceler. Böylece arazinin yapısı, hangi malzemelerden oluştuğu belirlenir. Elde edilen veriler yol, köprü, bina inşaatlarında, madencilik ve sondaj çalışmalarında kullanılır.