Teknoloji Sınır Tanımıyor Dalaktan Karaciğer Ürettiler

Karaciğer hastalıkları ölümcül olabiliyor, Siroz evresine giren bir karaciğeri kurtarmak tamamen imkansız olduğundan bilim adamları karaciğer üretim yollarını ararken, 3D Baskılı karaciğer üretimi ve bir diğer yol olan dalaktan karaciğer üretimi yolunu buldular. Karaciğer ve böbrek nakilleri önümüzdeki 50 yıl içinde teknoloji ürünü yapay organlarla yeni bir boyut kazanacak.

Dalağı Karaciğere Çevirdiler

Bilim adamları uzun yıllardır karaciğer kaynaklı ölümleri yok etmek için arayış içindeydiler. Uygun organı bulmak büyük bir mesele iken, ölüm döşeğinde organ bekleyen insanların zamanının kısıtlı olması da bilim insanlarını çaresiz bırakıyor. Uygun organın bulunması sorunu halledilse bile organın yeni yerinde kabul görmesi de tam bir muamma. Uygun organ nakli yapıldığı halde 1 ay sonra ölen insanların sayısı az değil.  Bu yüzden bilim insanları başka bir yol arıyorlar. Hastanın sağlam olan dalağını kullanarak yeni bir karaciğer üretmek yüzyılın buluşu olacak. Bilim adamlarının yeni transplantasyon yöntemleri geliştirmesi heyecan verici… İşte bu gelişmelerden biri olan araştırmayı Çinli biyologlar yaptılar. Canlı bir organizmanın işlevini değiştirmeyi başardılar.

 Karaciğer Nakli Tarih mi Oluyor?

Karaciğer nakli son derece masraflı, emek çaba ve bol bol dua isteyen bir süreçtir. Bu süreç çoğu zaman başarısızlıkla bitiyor. O yüzden karaciğer hastalarına yeni ve daha başarılı çözümler sunmak için Çinli biyologlardan oluşan bir ekip, karaciğer nakli dışında karaciğer hastalarına yeni bir umut verecek bir araştırmaya imza attılar. Biyologların Çinli olması, bu işini başarılı olma şansını arttırıyor. Bu ekip fareler üzerinde, daha önce denenmemiş bir çalışma yaptılar.

 

Siroz İyileşir mi?

Deney büyük bir heyecan yarattı, denek olarak kullanılan bir farenin dalağı alınarak karaciğere çevrildi.  Bir biyolog ekibi, deneyi fare üzerinde denediler. Bu özel çalışma ile  dalağı çalışan bir karaciğere çevirdiler. Deneyin özü, tıpkı bir donörden organ nakli gibi, kan damarlarıyla temas gerektiren formdaki engelleri kaldırmaktı. Bunun yerine, bilim adamları yeni karaciğer için gerekli olan vasküler çerçeveyi mevcut gerekli olmayan dalaktan almaya karar verdiler. Karaciğeri oluşturan hücrelerin üretiminde kullanılan proteini, dalağa enjekte ettiler. Ayrıca dalağın bu işleme bağışıklık göstermesini engellediler.  İşlem sonunda dalak kendi boyunun 2 katına çıktı, fakat fare hala sağlıklı kalmaya devam etti.  Dalak iyice büyüdükten sonra, bilim adamları farenin karaciğerinden parça alıp dalağa enjekte ettiler. Karaciğer hücrelerinin kısa zamanda nasıl büyüdüğünü de an be an izleyip kayıt altına aldılar.  Sonuçta farenin dalağı, çoğunluk olarak karaciğer hücreleri ile doldu. Bilim adamları hayretler içinde, dalağın altında safra kanalının oluşumunu izlediler. Şimdi sıra karaciğer fonksiyonlarını gösterip göstermeyeceğini test etmeye geldi. Gözlemler hayret verici idi. Yağ hücrelerini yeni karaciğer, kendi kendine sentezlemeye başladı. Ayrıca bu yeni dalaktan dönme karaciğer, kan proteinlerini de üretti. Son aşamada bilim adamları, farenin sağlam olan orijinal karaciğerini çıkardılar ve fareyi izlemeye devam ettiler. Fare gayet sağlıklı bir şekilde aktivitelerini sürdürdü. Siroz iyileşir mi sorusunun cevabını merak edenlere için bu gelişme bir umut oldu

Dalaktan Karaciğer Üretimi

Bu deney büyük umutlar veriyor ancak bazı sorunlar var. Mesela, dalağa enjekte edilen karaciğer hücrelerinin, hastanın kendisinden alınması gerekiyor ve bu hücrelerin tam sağlıklı olması gerekiyor. Sağlıklı bir insan, yeni bir karaciğere ihtiyaç duymaz. Bu yüzden böyle bir operasyonu kabul etmez. Dalaktan da olmak istemez. İkinci sorun, karaciğer hastalığı olan bir insanın kendi karaciğerinden çoğaltıcı örnek alınamamasıdır. Çünkü zaten o karaciğer işlevini sürdürememektedir. Bu durumda başka bir insandan sağlam karaciğer hücrelerini alarak, karaciğeri hasta olan insanın dalağına enjekte etmek. Bu durumda hastanın zaten bitmiş olan karaciğerinin yanı sıra dalağının da kaybedilmesi riski var. Eğer hücreler, farelerdeki gibi uyumu yakalayamazsa hasta hem karaciğerinden hem de dalağından olacaktır.

Bitki Yetiştirir Gibi Karaciğer Yetiştirmek

Karaciğerin işlevi çok önemli ve insan karaciğer olmadan yaşayamaz. Bu durumda karaciğer üretme yollarını geliştirmek gerekiyor. Günümüzde başarılı bir karaciğer nakli, doğrudan paranın gani olmasına, uzmanların tecrübelerine ve bulunacak organın sağlıklı olmasına, organı alacak kişinin bünyesinin organı kabul edebilmesine bağlıdır. Şu anda, insanlar için (cilt nakli gibi) ve vericiden gerçekleştirilebilen çeşitli organ nakli türleri vardır. Transplantasyon için organın hazırlanması sırasında,  doktorlardan oluşan ekip organı doğru bir şekilde vücuttan çıkarmalı ve nakil için hazırlamalıdır. Her şeyin bu süreçte kusursuz yapılması gerekiyor. Ancak ne kadar başarılı olursa olsun, hastanın yeni organı kabul etmemesi sorunu da ortaya çıkabiliyor. Onca emek masraf ve umutlar çöp olabiliyor. Bu yüzden daha az masraflı, daha kesin çözüm olabilecek yeni yöntemlerin keşfine devam etmek gerekiyor.  Şimdi gündemde dalaktan karaciğer üretimi3D yazıcı ile karaciğer üretimi var.  Deney fareleri için dalaktan karaciğer üretimi operasyonu şimdilik iyi gidiyor. Yeni komplikasyonların oluşup oluşmayacağını kesin olarak belirlemek için zamana ihtiyaç var.  Ayrıca deney yapılan farelerin sayısını arttırmak, farelerin karaciğerini hastalandırdıktan sonra başka bir fareden uygun karaciğer hücrelerinin alınarak, hasta farenin dalağına enjekte etmek gibi uzun süreçler de denenecek veya denenmeli.

Yorum Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.